WhizzBang dringt er bij EU op aan om massale dataretentie af te wijzen: privacy & rechtsstaat op het spel
Brussel / Aken / Frankfurt (Oder) - Brussel. WhizzBang, een pan-Europese maatschappelijke organisatie die zich inzet voor de rechten van expats, spreekt vandaag zijn krachtige steun uit voor de gezamenlijke reactie van maatschappelijke organisaties die zijn ingediend door European Digital Rights (EDRi) en gelieerde organisaties op de oproep van de Europese Commissie om bewijsmateriaal te verzamelen over de bewaring van gegevens. Wij staan aan de zijde van EDRi, Chaos Computer Clubde Stichting Electronic Frontieren De kwadratuur van het net door op te roepen tot het beëindigen van algemene, ongedifferentieerde eisen die serviceproviders dwingen om verkeers- en locatiegegevens te bewaren. We dringen er bij de EU-instellingen en de lidstaten op aan om hun wetten volledig in overeenstemming te brengen met de uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) en met de verplichtingen op het gebied van grondrechten.
Deze kwestie is bijzonder dringend voor expats die - door hun transnationale levensstijl - vaak het slachtoffer zijn van meervoudige inbreuken door verschillende overheidsinstanties. Dergelijke praktijken vormen een ernstig risico voor de fundamentele vrijheden van alle EU-burgers.
Belangrijkste zorgen:
- Risico's van massasurveillance
Aanbieders van elektronische communicatiediensten dwingen om grote hoeveelheden gebruikersgegevens te bewaren - buiten wat nodig is voor facturering of basisdienstverlening - komt neer op massasurveillance. Dit vormt niet alleen een bedreiging voor de privacy en gegevensbescherming, maar ondermijnt ook andere essentiële rechten: vrijheid van meningsuiting, vergadering, een eerlijk proces en nog veel meer. 
- Rechtsstaatcrisis in EU-lidstaten
Ondanks meerdere arresten van het HvJEU (bijv. sinds 2014) waarin algemene, algemene gegevensbewaring onverenigbaar met de EU-wetgeving wordt verklaard, hebben veel lidstaten hun nationale wetten die nog steeds een te ruime bewaring vereisen, niet ingetrokken of voldoende hervormd. WhizzBang sluit zich aan bij EDRi door deze juridische wanverhouding te beschrijven als een ernstig en aanhoudend rechtsstaatprobleem. 
- Gebrek aan bewijs van noodzaak
Tot op heden is er geen solide bewijs dat het algemeen en ongedifferentieerd bewaren van gegevens het opsporen of vervolgen van criminaliteit daadwerkelijk verbetert. WhizzBang steunt EDRi's standpunt dat de Europese Commissie empirisch bewijs moet eisen dat zulke ingrijpende maatregelen inderdaad nodig zijn en minder ingrijpende alternatieven moet overwegen. 
- Er bestaan alternatieven
Maatregelen zoals "quick-freeze" of bewaarbevelen (verzoeken gericht op specifieke onderzoeken) zijn veel minder ingrijpend en kunnen effectief zijn zonder dat ieders gegevens voor onbepaalde tijd bewaard worden. WhizzBang is het met EDRi eens dat deze prioriteit moeten krijgen. 
- Bedreigingen voor online anonimiteit en versleutelde diensten
Het uitbreiden van de bewaarplicht naar nummeronafhankelijke communicatiediensten ("OTT's"), of het vereisen van het bewaren van metadata voor diensten die gebouwd zijn om de privacy te respecteren (bv. versleutelde berichten, verzegelde afzender, enz.), bedreigt de anonimiteit, het vertrouwen van de gebruiker en de technische beveiliging. WhizzBang steunt EDRi in de waarschuwing dat het dwingen van deze aanbieders om veiligheid of privacy te compromitteren democratische waarden ondermijnt. 
WhizzBang's aanbevelingen:
WhizzBang dringt er bij de Europese Commissie, het Europees Parlement en alle EU-lidstaten op aan om:
- Voldoen aan HvJEU uitspraken door nationale wetten op het bewaren van gegevens in te trekken of te wijzigen die algemene of ongedifferentieerde bewaring van verkeers- of locatiegegevens vereisen die verder gaat dan wat nodig is volgens de EU-wetgeving op het gebied van grondrechten.
- Voorstellen verwerpen voor nieuwe algemene bewaarplichten in de hele EU, met name voor alle dienstverleners, waaronder OTT's.
- Sterke waarborgen opleggen waar het bewaren of inzien van gegevens ook is toegestaan: voorafgaande toestemming van de rechter, strikte afbakening van het toepassingsgebied, minimale gegevensverzameling, sterke scheiding en anonimisering, beperking van de bewaartermijn.
- Minder prioriteiten stellen indringende middelen, zoals snelbevriezingsbevelen of bevelen tot bewaring, in plaats van brede, verplichte bewaring.
- Empirisch onderbouwde beleidsvorming vereisenmet inbegrip van onafhankelijke studies die de noodzaak, evenredigheid en doeltreffendheid van elk voorgesteld bewaringsregime aantonen.
WhizzBang's boodschap aan het publiek:
Je gegevens zijn kostbaar. Wat u online doet, met wie u praat, waar u naartoe gaat - dat alles kan intieme dingen over uw leven onthullen. WhizzBang vindt dat je recht hebt op privacy en veiligheid online. Wetten die bedrijven dwingen om je digitale spoor voor altijd op te slaan, brengen niet alleen je persoonlijke vrijheid in gevaar, maar ook de gezondheid van de democratie zelf. We roepen iedereen die fundamentele rechten waardeert op om zijn stem te laten horen: eis dat Europese wetgevers privacy beschermen, niet uithollen.
Iwona Szczewblewski
WhizzBang AISBL